آشنایی با تاریخچه نان در جهان

شواهد باستان‌شناسان قدمت نان را به عصر نوسنگی نسبت و نشان می دهد که در این عصر نان را بر روی سنگ های داغ در زیر آفتاب درست می‌کردند.

بر اساس این کشفیات ، نان از 12 هزار سال قبل در نواحی مختلف دنیا غذای اصلی روزانه مردم بوده است و در دوره نوسنگی هم احتمالاً نان را از دانه های ساییده شده مخلوط با آب تهیه می‌کردند و آن را روی سنگ‌های داغ در زیر خاکستر می‌پختند.

• تاریخچه نان سنگک / تاریخچه نان در ایران /
  

این نان‌ها برخلاف نان های امروزی شکلی ابتدایی از نان بدون مخمّر بود که به صورت ورقه ای بوده و از ترکیب آرد و آب تهیه می‌شد. به مرور زمان نان‌هایی تهیه شد که در تهیه آن‌ها از مخمّر استفاده می کردند.

برای مثال در حدود 9000 سال پیش کشاورزان سومری در درّه‌های حاصلخیز مسوپوتامیا برای تهیه نان گندم از مخمّرهایی استفاده می کردند که به طور طبیعی از ترکیب غلات خرد شده خام با آب تهیه می شدند.

آنها با توجه به دانشی که در مورد تخمیر با مخمّرهای وحشی داشتند به تهیه این مخمّرها می‌پرداختند. خمیرهایی که آنها درست می کردند کمی ترش بود و قرص های سنگینی از نان با بافت زبر و خشن از آنها پخته می‌شد. تهیه چنین نان هایی که با کمک خمیرترش یا خمیرمایه صورت می پذیرد هنوز هم در آسیای میانه وجود دارد و یکی از نمونه های آن سنگک ایرانی است.

نان در تاریخ

نان در ترکیب غذایی مردم دنیا و به خصوص مردم ایران جایگاه ویژه ای دارد و در حال حاضر پرمصرف ترین محصول غذایی است که از انواع آرد غلات تهیه می شود. نان یکی از قدیمی ترین غذاهایی است که بشر آن را تهیه کرده است. بشر وقتی خواست نان تهیه کند به روش مسطح آن را تولید کرد.

در نان‌های اولیه، تخمیری صورت نمی گرفت. بعدها انسان متوجه شد که اگر خمیرمایه یا خمیر ترش به آن اضافه شود ، کیفیت و طعم نان بهتر می شود. این مهم در مصر قدیم روی داد. آشپز فرعون که نان را فتیر درست می‌کرد، یک روز فراموش کرد آن را به موقع پخت کند.

خمیر همان طور مانده بود و پس از مدتی ترشید و او از آن خمیر ترشیده نان تهیه کرد و سپس با ترس و لرز از عقوبت فرعون نان ترشیده را به پیشگاه او برد، فرعون و مهمانانش از طعم و مزه این نان خوششان آمد و از آن موقع بود که متوجه شدند اگر به نان، خمیرمایه یا خمیر ترش اضافه شود ، طعم و مزه آن اصلاح می‌شود.

در دوران یونان باستان ، تهیه نان یکی از مهمترین قسمتهای آشپزی محسوب می شد که البته چون در مراسم مذهبی استفاده می‌شد، اهمیت معنوی نیز داشت.

نخستین کوره بسته برای پخت غذاها از جمله نان را هم به احتمال زیاد یونانی‌ها ساختند. در تاریخ اروپا، حداقل از قرن هزار پیش از میلاد مسیح، نان غذای اصلی بود. از سال 1912 میلادی نیز نان‌های ورقه شده تهیه شد البته ابتدا هیچکس از این نوع نان‌ها استقبال نمی‌کرد چون تصور می‌کردند که این نوع نان زود بیات می‌شود اما از سال 1928 میلادی، نان‌ها را برش می‌زدند و سپس بسته بندی می‌کردند.

از آن زمان، این ابتکار مورد استقبال مردم قرار گرفت. سالیان زیادی مردم ثروتمند از نان‌های سفید و مردم فقیر از نان های تیره استفاده می‌کردند.

در قدیم نان سفید، نانی مرغوب محسوب می‌شد و چون گرانتر بود، فقط ثروتمندان قادر به خرید آن بودند اما از قرن بیستم، این تصور عوض شد چون به لحاظ علمی مشخص شد که نان های تیره دارای مواد مغذی هستند و ارزش غذایی بیشتری دارند و در عین حال، نان‌های سفید به دلیل کمبود مواد مغذی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.